آب درمانی چیست؟ ❤ آکادمی نوژین

آب درمانی چیست؟

در مطلب مربوط به تاریخچه  آب درمانی  به صورت مختصر در مورد تاریخچه آب درمانی  توضیح دادیم. اما آب درمانی چیست؟

آب درمانی ، یکی از روش‌های درمانی است که با استفاده از آب، بهبود و درمان بیماری‌های مختلف را انجام می‌دهد. این روش درمانی شامل استفاده از آب‌های گرم، سرد، جاری و فشار قوی است که برای درمان بیماری‌های مختلف مانند التهابات، دردهای مفصلی، بیماری‌های پوستی، اضطراب و استرس، بیماری‌های قلبی و عروقی و ... مفید است. هیدروتراپی معمولاً توسط یک متخصص حرکات اصلاحی و یا فیزیوتراپ انجام می‌شود و بسته به نوع بیماری و شرایط بیمار، زمان و نحوه انجام آن تعیین می‌شود.

در این مقاله به بررسی فواید و کاربرد های آب درمانی برای درمان بیماری ها و درد های مفصلی پرداخته خواهد شد.

تعریف آب درمانی

آب درمانی (آکواتراپی یا هیدروتراپی) به هر فعالیتی گفته می شود که برای کمک به توانبخشی بعد از جراحی  و بهبودی پس از تمرینات سخت یا آسیب جدی بیمار، انجام می شود . زیرا تمرین در آب فشار وارده بر مفاصل و اندام های آسیب دیده را کم و انجام تمرینات ورزشی را برای فرد مصدوم راحت تر می کند. این روش به افزایش انعطاف بدن و کاهش سفتی عضلات کمک می کند. به همین دلیل استفاده از این روش برای درمان بیماری های عضلانی نیز بسیار مفید است.

آب درمانی نوعی ورزش در آب گرم است و یک درمان محبوب برای بیماران مبتلا به بیماری های عصبی و اسکلتی-عضلانی است. از جمله اهداف این درمان می توان به آرامش عضلانی، بهبود حرکت مفاصل و کاهش درد اشاره کرد. این روش درمانی هزاران سال است که مورد استفاده قرار می گیرد.

درمان دیسک کمر بدون عمل جراحی امکان پذیر است. در این باره بیشتر بخوانید.

دیسک کمر و دیسک گردن و آرتروز زانو یکی از مشکلات شایع در بین افراد است که باعث درد و ناراحتی شدید می‌شود. در این حالت، آب درمانی می‌تواند به عنوان یک راه درمانی مؤثر و کم هزینه برای کاهش درد و بهبود عملکرد بدن استفاده شود. آب گرم در آب درمانی باعث افزایش جریان خون و کاهش التهابات موجود در منطقه مورد نظر می‌شود. همچنین، فشار آب بر روی بدن می‌تواند باعث کاهش فشار بر روی دیسک شده و بهبود عملکرد آن را تسهیل کند.

بهتر است بدانیم که رضایت بیمار از نتیجه، همچنین استمرارشان در انجام تمرینات در این روش بسیار زیاد است. اثرات تمرینات آب درمانی معمولا در کلاس های گروهی مشهودتر بوده است. اما از آنجایی که آسیب هر فرد با فردی دیگر متفاوت بوده و هر فرد نیازمند تمرینات مختص به خودش است  ، معمولا کلاس های آب درمانی به صورت خصوصی انجام می شود .

خواص فیزیکی آب

مانند سایر اشکال ماده، آب دارای خواص فیزیکی خاصی است که شامل جرم، وزن، چگالی، چگالی نسبی، شناوری، فشار هیدرواستاتیک، کشش سطحی، شکست و انعکاس است.

از قوانین فیزیکی آب که فیزیوتراپیست باید هنگام انجام آب درمانی بداند و اعمال کند، قوانین شناوری و فشار هیدرواستاتیک از همه مهمتر هستند. فشار جانبی وارد شده و اثر شناوری در کنار هم باعث ایجاد احساس بی وزنی می شود.

اصول آبدرمانی

آب درمانی از این نظر منحصر به فرد است که می تواند به عنوان یک انتخاب درمانی برای نیروی کمکی یا مقاومتی عمل کند. اصول منحصر به فردی در مورد آب وجود دارد که می تواند این امر را ممکن سازد:

شناوری

شناوری نیرویی است که به‌عنوان نیروی رانش تجربه می‌شود که در جهت مخالف نیروی گرانش عمل می‌کند. بنابراین جسمی در آب در معرض دو نیروی متضاد است. هنگامی که وزن جسم شناور با وزن مایع جابجا شده برابر شود و مراکز شناوری و گرانش در یک خط عمودی قرار گیرند، بدن در تعادل پایدار نگه داشته می شود. اگر مراکز در یک خط عمودی قرار نگیرند، دو نیروی وارد بر جسم باعث می‌شوند تا زمانی که به وضعیت تعادل پایدار برسد، غلت بزند.

 طبق قانون شناوری ارشمیدس، جسمی که در یک مایع غوطه ور می شود، نیرویی رو به بالا برابر با وزن مایع جابجا شده را تجربه می کند. به همین دلیل است که بدن وزن کمتری را در آب نسبت به خشکی احساس می کند (اصل وزن گیری هیدرواستاتیک نیز همین است).

شناوری آب می تواند به تمرینات بدن کمک کند یا مانع از آن شود. علاوه بر این، تغییر سرعت یا درجه تمرین را دشوار می کند.

فشار هیدرواستاتیک 

فشار عمود بر سطح بدن که توسط آب وارد می شود، فشار هیدرواستاتیک نامیده می شود. این فشار با افزایش عمق و چگالی مایع افزایش می یابد. به همین دلیل است که حرکت در نزدیکی سطح آب آسان تر از عمق آن است.

پیوستگی

 مولکول های آب تمایل به جذب یکدیگر دارند. در نتیجه، مولکول ها منسجم هستند. این باعث افزایش مقاومت در برابر دامنه حرکت نسبت به هوا می شود.

ویسکوزیته

ویسکوزیته یک اصطکاک داخلی است که مستقیماً به سرعت مایع بستگی دارد. به عبارت دیگر، هرچه سرعت بیشتر باشد، ویسکوزیته بالاتر و در نتیجه مقاومت در برابر حرکت بیشتر می شود. علاوه بر این، شکل جسم (بدنه) نیز بر ویسکوزیته تأثیر می گذارد. یک جسم بزرگتر یا وسیعتر در برابر حرکت در آب مقاومت بیشتری دارد.

خواص آبدرمانی

همچنین در آب درمانی از واکنش بدن به محرک های سرد یا گرم، فشار وارد شده توسط آب، استفاده طولانی مدت از گرما و احساس آب استفاده می شود. سپس این احساسات و اثرات توسط اعصاب به اعماق پوست منتقل می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، این احساسات سیستم ایمنی را تحریک می کند، در نتیجه بر ترشح هورمون های استرس تأثیر می گذارد، در حالی که هضم، گردش خون و جریان خون را بهبود می بخشد و همچنین حساسیت بدن به درد را کاهش می دهد.

در بیشتر موارد از گرما برای تسکین و آرامش بدن استفاده می شود و در عین حال فعالیت اندام های داخلی را کند می کند. از طرفی از سرما برای تقویت و تحریک و در نتیجه افزایش فعالیت درونی بدن استفاده می شود. بنابراین، اگر از اضطراب و تنش عضلانی رنج می برید، باید حمام آب گرم بگیرید. اگر احساس استرس و خستگی می کنید، باید با آب گرم دوش بگیرید و سپس یک دوش کوتاه با آب سرد بگیرید. ذهن و بدن را تحریک می کند.

وقتی در آب غوطه ور می شوید، مثلاً در استخر یا حمام، نوعی بی وزنی را تجربه می کنید. در این زمان، آب اثرات جاذبه را از بین می برد. علاوه بر این، آب با ماساژ بدن، یک اثر هیدرواستاتیک و همچنین احساس ماساژ ایجاد می کند. حرکت آب باعث تحریک گیرنده های لمسی پوست می شود. این اثر گردش خون را افزایش می دهد و در عین حال عضلات سفت را آزاد می کند.

نحوه ی انجام آبدرمانی :

آب درمانی شامل استفاده از آب برای درمان بیماری های مختلف مانند ضایعه های نخاعی شامل دیسک کمرو دیسک گردن ، آرتروز ، اختلالات روماتیسمی و بیماری های دیگر است. اگر چه مثل شنا کردن داخل آب انجام میشود اما در عمل بسیار متفاوت  است زیرا نیاز به انجام تمرینات اختصاصی برای هر آسیب ، در یک استخر نسبتا گرم دارد.

 دمای آب در استخر برای آب درمانی تقریباً 34-31 درجه سانتیگراد است. این آب بسیار گرمتر از چیزی است که در یک استخر شنا با آن روبرو می شوید. آب درمانی معمولاً زیر نظر متخصصان حرکات اصلاحی انجام می شود. تمرینات توسط متخصصین آموزش دیده انجام می شود.

اثرات فیزیولوژیکی آب درمانی

اثرات فیزیولوژیکی آب درمانی، ترکیبی از اثرات آب گرم استخر و تمرینات ورزشی داخل آب است.  میزان تأثیرات با دمای آب، طول درمان و نوع و شدت تمرینات متفاوت است. اثرات فیزیولوژیکی ورزش در آب مشابه اثرات ورزش در خشکی است. که در آن خون رسانی به عضلات در حال فعالیت افزایش می یابد، با هر تغییر شیمیایی که در طول انقباض رخ می دهد، گرما ایجاد می شود و دمای ماهیچه ها افزایش می یابد. افزایش متابولیسم در عضلات و در نتیجه تقاضای بیشتر اکسیژن و افزایش تولید دی اکسید کربن وجود دارد. این تغییرات ، تغییرات مشابه ناشی از گرمای آب را افزایش می دهد و هر دو به اثر نهایی به وجود آمده کمک می کنند.در نتیجه دامنه حرکات مفاصل یا حفظ می شود یا افزایش می یابد و قدرت عضلانی نیز به تبع آن افزایش می یابد.

در طول غوطه ور شدن، اثرات فیزیولوژیکی مشابه آنهایی است که توسط هر شکل دیگری از گرما ایجاد می شود، اما کمتر موضعی است. افزایش دمای بدن اجتناب ناپذیر است زیرا بدن گرما را از آب و از تمام عضلات منقبض کننده تمرینات دریافت می کند. با گرم شدن پوست، رگ های خونی سطحی گشاد می شوند و خون محیطی افزایش می یابد. خونی که در این رگ ها جریان دارد، گرم شده و با انتقال گرما، دمای ساختارهای زیرین افزایش می یابد.

 گرمای نسبتاً ملایم آب حساسیت پایانه‌های عصبی حسی را کاهش می‌دهد و وقتی ماهیچه‌ها با عبور خون از آنها گرم می‌شوند، تون ماهیچه‌ها کاهش می‌یابد.

(تون عضلانی :از نظر پزشکی، تون عضلانی یعنی اینکه یک عضله در حالت استراحت چقدر منقبض می شود.)

فواید آب درمانی

آب درمانی با تأثیر بر گیرنده‌های حرارتی و مکانیکی، می‌تواند درد را کاهش دهد و بر روی ساماندهی مکانیسم‌های ستون فقرات تأثیر بگذارد. آب گرم جریان خون را به طور مثبت تحریک می کند که منجر به آرامش عضلانی می شود همچنین اثر هیدرواستاتیک ممکن است با کاهش ادم محیطی و با کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک درد را تسکین دهد. در زیر مواردی از مزایای انجام آب درمانی را ذکر کرده ایم تا به گوشه ای از فواید آب درمانی و معجزه ی آب آشنا شوید :

• تسکین درد و اسپاسم عضلانی
• برای کسب آرامش
• مزایای سلامتی آب درمانی شامل موارد زیر است:
• کاهش درد و تورم
• افزایش دامنه حرکتی مفاصل
• افزایش قدرت عضلات
• افزایش انعطاف پذیری
• کاهش سفتی عضلات
• افزایش سوخت و ساز
• افزایش گردش جریان خون
• افزایش عملکرد
• بهبود فعالیت قلب و  سیستم تنفس
• بهبودی سریع بعد از جراحی
• بهبود تناسب اندام و قدرت
• سلامت روان
• بهبودی تعادل و هماهنگی در حرکات روتین
• کاهش سطح کورتیزول
• بهبود کیفیت خواب
• تقویت عضلات کف لگن و بهبود رابطه ی جنسی
• جلوگیری از پوکی استخوان و مستحکم کردن استخوان های تضعیف شده
• افزایش اعتماد به نفس در انجام حرکات و فعالیت های روزانه
• برای تمرین مجدد عضلات فلج شده
• برای تشویق پیاده روی و سایر فعالیت های کاربردی و تفریحی می توانید از آب درمانی بهره مند شوید .
• در پایان درمان بیمار با هزینه ای بسیار پایین نسبت به جراحی .

مطالعه انجام شده توسط احمد سامهان و همکارانش نشان می‌دهد که تمرینات آبی که با نظارت انجام می‌شود، به طور موثری قدرت عضلات، خستگی و کیفیت زندگی و فعالیت بیماری پوستی در کودکان مبتلا به درماتومایوزیت جوانان را نسبت به تمرینات بر روی زمین بهبود می‌بخشد.

(درماتومایوزیت چیست: بیماری درماتومیوزیت یک بیماری چندارگانی اتوایمیون است که می‌تواند اطفال و بالغین را درگیر کند. دراین بیماری میوپاتی(بیماری مربوط به عضلات) التهابی به همراه یافته‌ها و نشانه‌های مشخص پوستی دیده می‌شود. ضایعات پوستی معمولاً زودتر از میوپاتی تظاهر می‌کند ولی گاه می‌تواند همراه یا بعد از آن هم دیده شود).

مرکز آبدرمانی و حرکات اصلاحی نوژین با داشتن تخصص و تجربه در زمینه درمان انواع ناهنجاری های بدنی، آرتروز و انواع دیسک ها بدون عمل جراحی، نتایج خوبی را بدست آورده است.

برای مشاوره و ویزیت رایگان تماس بگیرید.